یکی از چالش‌هایی که مادران در دو سال اول زندگی نوزاد خود تجربه می‌کنند مشکلات شیردهی است. این مسئله می‌تواند بر تغذیه مناسب نوزاد تاثیر منفی بگذارد و از طرفی مادر را نیز با استرس و اضطراب مواجه کند. مشکلات شیردهی می‌تواند از جانب نوزاد و یا مادر باشید با این حال عمدتا به دلیل عدم آگاهی از شیوه صحیح شیر دادن و یا بروز مشکلات جسمی و روانی رخ می‌دهد. مادران باید از این مشکلات و راهکارهای رفع آن آگاهی و اطلاعات داشته باشند تا بتوانند از بروز مشکلات بیشتر پیشگیری کنند. از این جهت آشنایی با مشکلات و عوارض دوران شیردهی و رفع مشکلات می‌تواند برای سلامت نوزاد و مادر بسیار حائز اهمیت باشد که در ادامه بیشتر درباره آن صحبت خواهیم کرد.

منبع : مشکلات شیردهی 

مشکلات شیردهی مرتبط با مادر

حساسیت و درد نوک پستان

در روزهای اول شیردهی ممکن است پستان مادر کمی حساس باشد و دچار درد شود. یکی از راهکارهایی که باعث می‌شود تا درد کمتری را حس کنید این است که اطمینان حاصل نمایید که نوزاد را در وضعیت صحیح در آغوش گرفته‌اید و به درستی به شما چسبیده است، سپس بعد از هر بار شیردادن به نوزاد می‌توانید از انگشت خود جهت جدا کردن دهان نوزاد از سینه استفاده کنید. عوامل مختلفی می‌توانند باعث درد نوک پستان شوند، به عنوان مثال ممکن است نوزاد، نوک پستان مادر را گاز بگیرد. علت درد هرچه که باشد می‌توان با قرار دادن کیسه یخ یا هر مواد یخ زده دیگر روی نوک سینه، درد و ناراحتی را به طور موقت کاهش داد. همچنین بهتر است بعد از هربار شیردهی نوک سینه را خشک نگه دارید.

بیشتر بخوانید: شیر دادن به نوزاد |  آموزش نحوه شیر دادن به نوزاد

احتقان پستان

هنگامی که نوزاد به هر دلیلی از پستان مادر تغذیه نمی‌کند شیر در پستان مادر جمع می‌شود و ممکن است احتقان پیدا کند. منظور از احتقان، متورم شدن، سفت و دردناک شدن سینه است. در این حالت نوزاد نمی‌تواند نوک پستان را بگیرد چراکه در این حالت نوک پستان ممکن است محو یا صاف شده باشد. برای جلوگیری از احتقان شیر می‌توانید شیر را با استفاده از شیردوش بدوشید و آن را درون شیشه مخصوص نگه‌داری کنید.

شیر دوشیده شده می‌تواند به مدت دو روز در یخچال و حدودا 6 ماه به صورت فریز شده نگه‌داری شود. اگر شیر از پستان مادر تخلیه شده ولی باز هم دچار احتفان پستان می‌شوید به این معنی است که مادر به درستی نوزاد را در آغوش نمی‌گیرد. احتقان پستان همچنین می‌تواند به دلیل شرایط جسمی مادر رخ دهد. به عنوان مثال ممکن است به دنبال عفونت، ویروس، آبسه کردن و… پستان دچار احتقان شود. برای کاهش درد ناشی از احتقان پستان می‌توان از کمپرس سرد استفاده کرد.

مشکلات شیردهی | مسدود شدن مجاری پستان

مسدود شدن مجاری شیر منجر به التهاب، درد، حساس شدن و متورم شدن پستان می‌شود. مسدود شدن مجاری پستان می‌تواند به علت خارج نشدن شیر از پستان و مکیدن ناصحیح نوزاد، خوابیدن ناصحیح مادر بر یک طرف بدن، فشار به سینه، پوشیدن لباس زیر تنگ و خوردن چربی‌ها رخ دهد. استفاده از کمپرس سرد و گرم در کنار ماساژ می‌تواند برای رفع انسداد مجاری پستان موثر واقع شود. همچنین شیردهی هم می‌تواند برای رفع باز کردن مجاری بسته شده مفید باشد.

زخم نوک پستان

در روز‌های اول شیردهی ممکن است زخمی روی نوک پستان ایجاد شود. این زخم معمولا با دردی خفیف و ملایم همراه است اما در برخی موارد ممکن است زخم شدت یابد و نوک پستان دچار ترک شود. این مسئله معمولا به دلیل بی‌توجهی به وضعیت شیردهی رخ می‌دهد. در چنین شرایطی بهتر است اطمینان حاصل کنید که نوزاد نوک پستان را به طور کامل می‌مکد، همچنین تعداد دفعات شیردهی را افزایش دهید ولی به مقدار کمتری به نوزاد شیر دهید زیرا اگر کودک گرسنه باشد پستان را با شدت بیشتری می‌مکد و منجر به درد بیشتر مادر می‌شود.

توجه داشته باشید که حتی اگر نوک پستان هم زخم شده باشد بهتر است به همان صورت پستان را درون دهان نوزاد قرار دهید اما از هرکاری که باعث شدت زخم می‌شود اجتناب کنید. همیشه پستان را مرطوب نگه دارید و از خشک کردن پستان بعد از شیر دادن پرهیز کنید و همچنین در این دوران بهتر است از صابون برای شستشوی پستان استفاده نکنید.

عفونت پستان

عفونت پستان یا ماستیت در حالتی رخ می‌دهد که باکتری‌ها از طریق نوک پستان وارد پستان شوند. عفونت باعث می‌شود که ناحیه‌ای از پستان دچار تورم، قرمزی و درد شود. اگر علاوه بر این مسائل علائمی مانند آنفولانزا را هم تجربه کردید حتما به پزشک مراجعه کنید. برای کم کردن درد ناشی از عفونت می‌توانید از از یک حوله گرم استفاده کنید.

مشکلات شیردهی | برفک نوک پستان

برفک پستان معمولا 10 الی 15 دقیقه بعد از پایان شیردهی رخ می‌دهد. برفک معمولاً به صورت درد سوزشی و داغ بروز پیدا می‌کند. برفک پستان می‌تواند به دهان نوزاد هم منتقل شود. برای مبتلا نشدن به برفک پستان بهتر است همیشه بهداشت شخصی خود را رعایت نمایید.

استرس و اضطراب

علاوه بر مشکلات و مسائل جسمانی، مسائل روانشناختی هم می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در شیردهی شود. استرس و اضطراب می‌تواند بر فرایند تولید و ترشح شیر اثر منفی بگذارند. در طی دوران شیردهی بهتر است همیشه آرام باشید و استرس نداشته باشید زیرا استرس و اضطراب مادر به راحتی می‌تواند از طریق شیر به نوزاد منتقل شود.

مشکلات شیردهی مرتبط با نوزاد

سخت گرفتن سینه

نوزاد تازه متولد شده ممکن است نتواند به درستی سینه مادر را بگیرد و بمکد. در اغلب موارد پس از گذشت چندروز مشکل مکیدن برطرف می‌شود، با این‌حال عمدتا سخت گرفتن سینه به دلیل این است که مادر به درستی نوزاد را در آغوش نگرفته است. اگر پس از گذشت چند روز همچنان این مسئله وجود داشت می‌توان احتمال احتقان بینی و یا شکاف کام را در نوزاد در نظر گرفت. برای اطلاع بیشتر درباره نوزاد تازه متولد شده کلیک کنید.

مشکلات گوارشی نوزاد

در صورتیکه کودک دچار مشکلات گوارشی نظیر اسهال شد نباید شیردهی را قطع کرد. با این حال اگر برای مدت طولانی این مسئله وجود داشت بهتر است به پزشک مراجعه نمایید. استفاده از محلول‌های خوراکی در فواصل شیردهی می‌تواند سبب بهبود مشکلات گوارشی شود. همچنین در برخی موارد، نوزاد به شیر مادر حساسیت دارد در چنین حالتی بهتر است از شیرخشک جهت تغذیه کودک استفاده شود.

سیر نشدن نوزاد با شیر مادر

در مواردی ممکن است تولید شیر مادر برای نوزاد کافی نباشد و نوزاد در فواصل زمانی کوتاه گرسنه شود. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند به نسبت نوزادانی که از شیر خشک استفاده می‌کنند در فواصل کوتاه‌تری گرسنه می‌شوند و کمتر وزن اضافه می‌کنند. اگر نوزادتان به طور طبیعی وزن اضافه می‌کند هیچگونه علتی برای نگرانی وجود ندارد.

راهکارهایی برای رفع مشکلات شیردهی

مشکلات شیردهی در ابتدای روزهای تولد نوزاد یک مسئله رایج و طبیعی است. بهتر است به عنوان یک مادر سعی کنید در دوران شیردهی استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید چراکه استرس و اضطراب منجر به تولید ترشح هورمون‌هایی در بدن مادر می‌شود که به راحتی از طریق شیر دادن به بدن نوزاد منتقل می‌گردد.

نکات و مسائل کوچکی وجود دارد که با رعایت کردن همین نکات ساده می‌توان بسیاری از مشکلات مربوط به دوران شیردهی را کاهش داد به عنوان مثال نوشیدن مایعات، رعایت بهداشت شخصی، خوردن غذای سالم و خواب کافی را فراموش نکنید چراکه این کارها می‌تواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شود. برای اینکه بتوانید شیر بیشتری تولید کنید از خوردن غذای بیش از حد و پر چرب نیز پرهیز کنید. علاوه بر این همیشه با نوزادتان با آرامش و مهربانی رفتار کنید زیرا دریافت محبت و نوازش از طریق نوزاد می‌تواند بسیاری از لج‌بازی‌ها و مشکلات نوزاد را کاهش دهد. بهره بردن از مشاوره کودک نیز به شما کمک می‌‌کند تا بتوانید مشکلات شیردهی خود را کاهش دهید و در راستای تربیت کودک خود گام بردارید. برای اطلاع از روند دریافت مشاوره کودک کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول